معده درد یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این درد می‌تواند در قسمت‌های مختلف شکم احساس شود و به صورت ناگهانی یا مزمن بروز کند. همچنین بهترین راه درمان معده درد به علت و عوامل آن بستگی دارد. که در این مقاله به بررسی برخی از این راهکار‌ها می‌پردازیم.
عوامل ایجاد معده درد
- سوء هاضمه: سوء هاضمه می‌تواند در اثر پرخوری، خوردن غذاهای چرب یا تند، نوشیدن الکل یا کافئین، و یا استرس ایجاد شود.
- زخم معده: زخمی در جداره داخلی معده یا اثنی عشر است که می‌تواند در اثر عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، و یا استرس ایجاد شود.
- گاستریت: التهاب جداره داخلی معده است که می‌تواند در اثر عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف الکل، و یا استرس ایجاد شود.
- ریفلاکس معده به مری (GERD): برگشت اسید معده به مری است که می‌تواند در اثر شل شدن دریچه بین معده و مری، چاقی، و یا بارداری ایجاد شود.
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS): یک بیماری مزمن روده ای است که می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند استرس، رژیم غذایی، و یا تغییرات هورمونی ایجاد شود.
- عفونت های معده و روده: این نوع عفونت‌ها می‌توانند در اثر ویروس، باکتری، و یا انگل ایجاد شوند.
- آپاندیسیت: التهاب آپاندیس است که کیسه ای کوچک انگشت مانند در قسمت پایین سمت راست شکم است.
- سنگ کیسه صفرا: سنگ کیسه صفرا، رسوبات سختی هستند که در کیسه صفرا تشکیل می‌شوند.
- پانکراتیت: پانکراتیت، التهاب پانکراس است که غده ای است که در پشت معده قرار دارد.
- سرطان معده: سرطان معده، نوعی سرطان است که در سلول های معده ایجاد می‌شود.
درمان معده درد
درمان معده درد به علت ایجاد آن بستگی دارد. در برخی موارد، معده درد با درمان های خانگی مانند استراحت، نوشیدن مایعات، و مصرف داروهای بدون نسخه مانند آنتی اسیدها و مسکن ها برطرف می‌شود.
در موارد دیگر، ممکن است به داروهای تجویزی، جراحی، یا تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی نیاز باشد. در کل روش درمان درد معده را به دو روش می‌توان تقسیم کرد.
درمان‌های خانگی معده درد
استراحت کافی در هنگام معده درد به بدن شما کمک می‌کند تا خود را ترمیم کند و موجب بهبود درد آن شود. نوشیدن آب کافی به هضم غذا و آبمیوه، سوپ و چای گیاهی به دفع سموم از بدن و تسکین درد معده کمک می‌کند.
استفاده از غذاهای ملایم مانند نان تست، برنج، موز و سیب به هضم غذا کمک می‌کنند و معده شما را اذیت نمی‌کنند همچنین خوردن غذاهای سالم و مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و لبنیات کم‌چرب به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک می‌کند.
قرار دادن کمپرس گرم روی شکم می‌تواند به تسکین درد معده کمک کند و برخی از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، نعناع فلفلی و بابونه می‌توانند به تسکین درد معده کمک کنند.
اگر معده حساسی دارید از خوردن غذاهای تند و چرب، شور اجتناب کنید چرا که می‌توانند معده را تحریک کنند و باعث درد معده شوند. مصرف برخی از چای‌های گیاهی مانند چای بابونه، نعناع و زنجبیل تسکین دهنده درد معده هستند.
مطالب مرتبط:بهترین روش های درمان معده درد با عسل در خانه
درمان‌های پزشکی معده درد
برخی از افراد دارای معده بسیار حساسی هستند که با روش‌های خانگی درمان نمی‌شوند بنابراین باید تحت نظر پزشک برخی از دارو‌ها را برای رفع معده درد استفاده کنند.
داروهای ضد اسید می‌توانند به خنثی کردن اسید معده و تسکین سوزش سر دل و سوء هاضمه کمک کنند استفاده از داروهای ضد درد به تسکین درد معده کمک می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها برای زمانیست که اگر معده درد شما ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
در روش آندوسکوپی، پزشک با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر، داخل مری، معده و روده کوچک شما را مشاهده می‌کند تا علت مشکل و درد در ناحیه را بیابد و در موارد نادر، ممکن است برای درمان مشکلات گوارشی که باعث معده درد می‌شوند، نیاز به جراحی باشد.
البته همیشه قبل از مصرف هر گونه دارو، چه گیاهی و چه شیمیایی، با پزشک خود مشورت کنید.
برای درد معده چه باید خورد؟
برای درد معده، خوراکی‌های مختلفی می‌توانند مفید باشند و از التهاب و سوزش معده بکاهد اما نوع خوراکی مناسب به علت درد معده وابسته است. برخی از این خوراکی‌ها شامل موارد زیر است.
خوراکی‌های ملایم
مایعات رقیقی همچون آب، آبگوشت ساده، آبمیوه رقیق، چای کمرنگ، و آب نارگیل می‌توانند به هضم غذا کمک کرده و درد معده را تسکین دهند.
غذاهای کم‌چرب همانند نان تست سفید، برنج سفید، موز، سیب پخته، و ماست کم‌چرب می‌توانند به آرامش معده کمک کنند.
زنجبیل گزینه مناسبی برای کاهش التهاب و اسپاسم معده و کاهش حالت تهوع و استفراغ است و می‌توانید از چای، دمنوش یا زنجبیل تازه رنده شده در غذا استفاده کنید. نعنا می‌تواند به کاهش اسپاسم معده و نفخ کمک کند. می‌توانید از چای نعنا، دمنوش نعنا، عرق نعنا یا آدامس نعنا استفاده کنید.
خوراکی‌های ضدالتهاب
از زنجبیل می‌توانید به صورت چای، دمنوش یا رنده شده در غذا استفاده کنید. نعناع می‌تواند به هضم غذا و کاهش حالت تهوع و اسهال کمک کند. می‌توانید از دمنوش نعناع یا چای نعناع حتی عرق نعناع استفاده کنید. بابونه گزینه مناسبی برای آرامش معده و کاهش التهاب و اسپاسم است پس از آن بعنوان دمنوش استفاده کنید.
خوراکی‌های پروبیوتیک
ماست پروبیوتیک می‌تواند به تعادل باکتری‌های روده و بهبود هضم غذا کمک کند. کفیر یک نوشیدنی پروبیوتیک است که می‌تواند به هضم غذا و کاهش التهاب معده موثر است.
خوراکی‌های مفید برای زخم معده
شیر، ماست، و پنیر کم‌چرب در خنثی کردن اسید معده و بهبود درد و زخم معده بسیار کمک کننده اند سبزیجات پخته شده مانند سیب‌زمینی، کدو، و هویج می‌توانند به هضم غذا و تسکین درد همچنین استفاده از میوه‌های ملایم مانند موز، سیب، و گلابی در هضم غذا و جلوگیری از رفلکس معده موثرند.
مطالب مرتبط:بهترین غذا برای معده های حساس
خوراکی‌های مضر برای درد معده
غذاهای چرب و سرخ‌‌شده برای معده حساس بسیار مضر است چرا که این غذاها هضم سختی دارند و می‌توانند درد معده را تشدید کنند مصرف غذاهای پرادویه معده را تحریک کرده و درد معده چند برابر می‌کنند.
استفاده از غذاهای اسیدی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار همچنین الکل، اسید معده را افزایش داده و آن را تحریک کرده که منجر به تشدید درد معده می‌شود. بنابراین بهتر است که مصرف این دسته از موارد غذایی در دوران معده درد برای افرادی با معده حساس محدود یا قطع شود.
نکاتی برای پیشگیری از معده درد
عوامل و نکاتی برای پیشگیری از معده درد وجود دارد که با رعایت آن تا حد زیادی می‌توانید درد معده و مشکلات آن را کنترل کنید برای مثال از مصرف غذاهای تند، چرب و اسیدی خودداری کنید و به طور منظم غذا بخورید، از مصرف وعده‌های غذایی خودداری نکنید. وعده‌های غذایی خود را به طور منظم و در حجم‌های کوچک میل کنید.
در خوردن غذا عجله نکنید به آرامی غذا بخورید و غذا را خوب بجوید تا در هضم آن دچار مشکل نشوید بلافاصله بعد از غذا خوردن، دراز نکشید. مصرف الکل و سیگار الخصوص برای افرادی با معده‌های حساس بسیار مضر است.
از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و استامینوفن بدون تجویز پزشک خودداری کنید. در نهایت استرس خود را مدیریت کنید. استرس رفلکس و اسید معده را فعال می‌کند.
در نهایت:
در صورت بروز معده درد، به خصوص اگر شدید یا مزمن باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه و انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند علت معده درد را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
